SERPÊHATIYA ‘HAVÎN ÇIRAV’
Kenên wê yên ciwan dilê mirovan li xwe dipêça, mîna şewqa rojê diçirîsîn çavên wê yên xweşik, ji roja tevlîbû ve her hêmanekî bingehîn ên jiyanê bû. Bê wê şer, bê wê jiyan ne dihat fikirandin. Li pey xwe gelekan hişt, gelek keçên herî bedew navê wê rakirin û ber bi azadiya xwe ve meşiyan. Ew keça ciwan, keça Kurdan digot; ‘’Navê Min Havîn Çira ye, ne Çirav ha Çira!’’. Piştî wî erd û ezman ji coşa kenê wê radibûn dîlanê, dil germ dibûn ji rûkeniya wê. Wê wiha hûnandibû hevaltiya herî rast di navbera xwe Rêber Apo de.
Rastiya Dagirkeriyê
Havîn Çirav di temenekî pir ciwan de bi du tiştan hesiya bû. Ji vana yek bindestiya gelê wê ya din jî wekî jin hêza wê ya guhertina vê rewşê bû. Her du tişt bûn rêzanên jiyana wê û wê dan meşandin. Di vê meşa xwe de gelek şopên payîdar hiştin li pey xwe, ji gelek şeran derbas bû, jiyana xwe ya şoreşgerî bi gelek serkeftinan têrî û tijî dagirt. Ji ber vê ye ti caran nehat jibîr kirin, di tekoşîna azadiyê de gelek caran mînaka sekna wê hat dayin, gelek caran keç û xortên delal li ser hêmanên fermandartiya wê xwe perwerde kirin. Niha jî kî berê xwe bide Gabarê destpêkê ewê Havîn Çirav nas bike. Ji ber hin jî lat û zinarên Botanê bi dengê wê diqîrin, av û kaniyên wê bi xweşikbûyina zelaliya wê diherikin, gelê Botanê hîn jî navê keçên xwe dikin Havîn, navê kurê xwe dikin Çirav. Lewra yê Havîn Çirav ewqas balkêş kiribû çibû gelo?
Du Bijartêkên Polîtîkayên Helandinê
Havîn Çirav dema dibe şahidê gelek ne heqiyan hêna deh salî ye. Li ser bavê wê zexta wî kirina cerdewan heye. Salên 90’ye û şer giran e. Li ber îşkenceyên der mirovî gelê Kurd di nava du bijarteka de hatiye hiştin. An ewê cerdewaniyê, ajantiya dewletê; bûyina Mît, Jîtem, kontra û hizbûllatiyê qebûl bikin an jî ewê bikevin rêya sûrgûnê, ewê ji mal û axa xwe, ji dewlemendiya welatê xwe bên qut kirin û li xizaniyê mûxtacê parîkî nan bibin. Tenê du bijartek hene ku her du jî ji mirinê xiraptir in. Ew gelê ku bi hezaran salin li ser axa xwe serwerbûn, bi eşîrtî malovaniya dîrokê dikirin, ewê ji kokên xwe yên rêzdar bên qût kirin û li ber bêhna koletiyê defê jiyana bê nirxbûyinê bibin. Ewê ji xwe derbikevin, ew kesên ku ti kes nikare ji wan re bibêje; ‘’Siya te xware’’ bi gotinên herî çors re rû be rû bên. Bibin xûlamên herî erzan, karkerê bê nirx ên ber destan ku keda wan jî ti caran nayê dîtin. Ewê ji kokên xwe bên qut kirin ku roj bi roj wekî gulekî bi çilmisin, mirina kêliyê di giştî jiyana xwe de kêlî bi kêlî bijîn. Havîn di nava vê atmosferê de şahidiya şewitandina gundê xwe de dike. Di vegotina jiyana xwe de wiha behsa wan kêliyan dike; ‘’ Dema gundê me hat şewitandin, min pêlîstokên xwe hemû kom kirin û li cihekî veşart, ew kêlî ji bo min pir bi êş bû. Ez hîn pir biçûk bûm. Temenê min neh an deh sal hebûn an tinebûn. Lê min êşa şewata welatê xwe di rihê xwe de hîs dikir. Gundê me dan ber agir û heta bû xwelî min li şewata gundê xwe temaşe kir’’.
Wiha destpê dike çîroka jiyana Havîn. Di wan kêliyan de biryar dide ku ewê vê êşê jibîr neke û li ku derê dibe bila bibe lê ewê rojekî wekî şervanekî li vê axê bizivire û wan pêlistokên di bin kavilan de maye ji wir rizgar bike.
Gavên Destpêkê
Di sala 1998’an de dema tevlî refên gerîla dibe di bîra wê de wan sozan hene. Gerîlatiya xwe ya destpêkê li warê Egîdan li Gabarê dike. Ji ber temenê wê hîn biçûk e, hevalên wê, wê naxin nava şerê dijwar, salên wê yên li vir bi perwerde û fêrbûna jiyana gerîla ve derbas dibe. Li vir tiştên herî zêde bala wê dikşînin yek jê hevaltiya partiyê ye. Rûxmê wan salan li Botanê şerekî pir dijwar jî heye hevalên wê mîna dayikekî wê di paxila xwe de vedişêrin û nahêlin ku neynoka wê jî xwîn bibe. Ne pir di demekî kurt de derbasî Herêmên Parastina Medya dibe. Ew çiyayên ku her behsa wî dihatin kirin Qendîl dibe wargeha wê ya azad ya destpêkê. Her wiha li vir tevlî şerê Qendîlê yê yekemîn dibe. Hevalên nû nas dike, asoyên dilê xwe bêhtir berfirehtir dike, strana jiyanê bi wan re disitire. Ji azmûnên pir hêja re ku dibin bingeh jê re derbas dibe. Azweriya wê ya jiyanê ewqas xurt e ku di demekî pir kin de di nava hevalên xwe de pir tê nas kirin û digihîje asta fermandariyê. Di wan salan de fermandarî kirin jî ne pir hêsan e. Lewra ji bo kesekî bibe fermandar divê bi salan di qadê şer de mabe û perwerdehiyên xwe yên bingehîn temam kiribe. Lê Havîn van merhaleyan pir zû derbas dike. Hevalan li dora xwe kom dike, bi enerjiyekî mezin wan dixe dorhêla xwe. Di wan salan de hevalekî ku pê re maye Heval Axin wiha behsa fermandartiya wê dike;’’ Min di sala 2004’an de wê nas kir, bi naskirina destpêkê re hevaltiye xurt di navbera me de ava bû. Rûxmî me cara yekê hev didît wiha min hembêz kir û min nezanî ez çi bikim. Min dilê xwe de got, ev çi hevalekî dil germ e. Gelo rûxmî min nasnake çawa dikare vê baweriyê bide min ku wiha ji dil min hembêz bike? Bi demê re min naskir ku taybetmendiya wê ya herî xurt naskirina însana ye. Di kêliya didît de biryar dida ku ew kesatetekî çawa ye. Ji ber vê yekê jî şervanên li dora wê kom dibûn, her wê hêz didîtin. Dizanibûn ku hewildanekî pir cuda li gel Heval Havîn pêwist nake. Wekî xwe tevgerin bes e. Her wiha cihê ew lê bû de cewherê kesayet derdiket holê û bi hêz û moralekî mezin tevlî jiyanê dibû’’. Kurt be jî wiha behsa wê dihat kirin. Têkiliya wê bi jinê re, bi xweza re, bi herkesî re pir xurt û germ bû. Wê dema digot; ‘’Ez herî zêde ji hevaltiya PKK’ê bandor bûm’’. Di esas de ew jî bibû ew kesa ku hevaltiya PKK’ê di xwe de dihewîne û herkesî ji hevaltiya xwe bandor dike. Dema berê xwe dida Botanê tecrûbeyên Qendîl, Xakurkê û Zagrosan di tûrikê wê de bû. Hevaltiya Delîla û Hebûnan di dilê wê de bû. Pir bi îddîayekî mezin diçû ser wargehên pîroz yê Botanê ku gerîlatiya xwe ya destpêkê li wir kiribû.
Got: ‘Êdî Bes e’ û Berê Xwe Da Bakur
Di pêngava bi pêşengtiya gelê Bakur de hatibû destpê kirin, pêngava; ‘’Edî Bes e!’ de bibû rêviya Botanê. Ew xeyala ku ewê pêlîstokên zarokên Kurdistanê ji bin kavilan rizgar bike de bi hêz û bawerî, bi dil wêrekî û rûkenî ber bi çiyayên Botanê ve meşiya. Digot; ‘’Em wekî gerîlayên Kurdistanê di wê baweriyê de ne ku wê dijminê qirker li ser axa xwe tine bikin. Niha dijminê me hindek ceribandina li ser me dike. Dixwaze Botanê bê gerîla bihêle. Lê emê wê derfetên nedinê, heman demî de dijminê me hêvî dike ku ew êrîşê gelê me bike lê em ê jî bêdeng bimînin. Lewra ev ne gengaze. Ji ber em di xeta parastina rewa de şer didin meşandin emê ti caran seknekî pasîf qebûl nekin. Dijminê me yek li me bide em du caran li wan bidin. Ew hêza me heye ku em bi gelê xwe re mil bi mil dijminê xwe têk bibin’’.
Mîlîtanekî Mîna Bizot
Kesayetekî wiha bû Havîn, bi rik, bi îddîa, xwedî bawerî bû. Mîlîtanekî mîna bizotê bû. Hevalekî dilderya xwedî heskirina gerdûnê bû. Fermandarekî ku bi tena serê xwe jî bimîne dikaribû plansazî çêbike, bikeve nava çeperên dijminê xwe û bi derbên mirinê ve wan tar û mar bike bû. Ew kesayet bû ku ew soza xwe ya zarokatiyê di vegera xwe ya Botanê de pêk dianî. Xeyalên zarokatiya xwe ji bin kavilan derdixist û bi lorîkan dixist xew ew zarokên di agirê dagirkeriyê de şewitîbûn. Wê ti caran wan rojan jibîr nekir û her du bijartekên ku ji mirinê xiraptir yên xwînmijan li nava rûyê wan da. Got ku; ‘’ Ez ne mecbûrê sîxûrtiyê me, ne jî mecbûrê xizmetkariya we me. Ez her du rêkan jî qebûl nakim. Ez rêya xwe bi xwe vebikim. Di rêya sêyemîn de, di rêya şeref û rûmetê de bimeşim’’ . Ji bo wî dema koçberê Edenê bûn, li wan deran salekî jî nema û hat tevlî refên azadiyê bû. Dayika wê ya şanaz bi çûndina wê jî, bi şehadate wê jî serbilind loriya. Ji ber bi qasî tevlîbûna wê çalakiyekî li hember dijminê rûmeta Kurdan bû, bi ewqasî jî di gerîlatiyê de her xwedî seknekî çalakvan bû. Şehadeta wê jî di nava şer de, di nava çalakiyê de, di kêliya ku li dijmin dida de pêk dihat. Li wargehên egîdan di sala 2010’an de wê jî navê xwe di egîdiya jin de li dîrokê zêde kir, ew xeyala wê ya zarokatiyê wê rojê, di wê kêliya şehadeta wê de pêk dihat û dibû fermandarekî nemir ên jinên Kurdistanê. Ji ber vê ye ku ewê ti caran neyê jibîr kirin û strana jiyana wê her ewê li ser lêvan bê vegotin. Em wekî hevalên wê yên tekoşînê wê sozê didin ku em ê nehêlin hevalên me bên jibîr kirin û em ê her tim şopdariya bîranînên wan yên bê hempa bikin.
Hevalên Wê Yên Tekoşînê
